Depresja poporodowa klasyfikowana jest do grupy zaburzeń psychicznych, które związane są z okresem poporodowym. W przypadku depresji okołoporodowej mowa o występowaniu objawów w dłuższej perspektywie czasu — w trakcie ciąży i po połogu. Istnieje wiele (niekoniecznie traumatycznych) przyczyn jej powstania, co jedynie podkreśla, jak niebezpieczne jest to zaburzenie.

Narastająca presja, rosnąca odpowiedzialność, trudy macierzyństwa i społecznie narzucone standardy sprawiają, że młoda mama boryka się z trudnymi i nierzadko niezrozumiałymi dla siebie, emocjami. Zważywszy na fakt, że jest to czas, w którym kobieta musi dopasować się do nowej (i trudnej) roli, leczenie depresji poporodowej jest koniecznym krokiem do zachowania równowagi życiowej.

Z depresją poporodową zmaga się obecnie 10-20% kobiet na całym świecie. Wiele z nich nigdy nie została zdiagnozowana, a co za tym idzie – nigdy nie dostała odpowiedniej pomocy i wsparcia.  Szacuje się, że około 50% kobiet cierpiących na depresję poporodową nigdy nie sięgnęło po pomoc terapeuty (Dudek, 2002).

Objawy depresji poporodowej

Depresja poporodowa występuje najczęściej między 4 a 6 tygodniem po narodzinach dziecka, choć objawy wystąpić mogą w okresie ciąży, wtedy określana jest jako depresja okołoporodowa. Szacuje się, że w Polsce na to zaburzenie cierpi około 15% matek, co czyni ją poważnym problemem społecznym i zdrowotnym​. Dlatego też w przypadku depresji poporodowej tak ważne jest szybkie wsparcie — nie tylko ze strony partnera i bliskich, ale przede wszystkim ze strony certyfikowanych specjalistów.

Depresja poporodowa objawy to m.in.:

  • Zaburzenie nastroju i wahania nastroju.
  • Przygnębienie, które narasta i występuje przez większość dnia.
  • Niewielkie zainteresowanie aktywnościami i pasjami.
  • Nadmierna senność lub bezsenność.
  • Poczucie winy.
  • Nadmierne zamartwianie się.
  • Smutek poporodowy.
  • Apatia.
  • Psychoza poporodowa.
  • Myśli samobójcze.

Depresja po urodzeniu dziecka – czynniki ryzyka i przyczyny depresji poporodowej

Na depresję poporodową cierpieć mogą kobiety z różnym stażem, doświadczeniem i wiekiem. W badaniach empirycznych stworzono listę czynników ryzyka (Dudek, 2002), wśród których wymienia się:

  • kobiety z historią depresji poporodowej – nawet w 30-55% zwiększa się ryzyko jej nawrotu po kolejnej ciąży,
  • wcześniejsze epizody depresyjne, które nie były związane z ciążą – ryzyko depresji poporodowej wynosi wtedy 30%,
  • zaburzenia afektywne dwubiegunowe — ryzyko wystąpienia poporodowych zaburzeń nastroju wynosi wtedy od 25% do 60%,
  • ciążę niechcianą oraz brak doświadczenia w opiece nad dziećmi, 
  • doświadczenia traumatyczne – np. poronienia, 
  • poczucie osamotnienia i braku wsparcie ze strony partnera i rodziny.

Jak leczyć depresję poporodową?

Leczenie depresji poporodowej jest niezwykle złożone, przez co wymaga pomocy doświadczonych specjalistów. Dlatego też po rozpoznaniu poporodowych zaburzeń nastroju należy podjąć wiele działań terapeutycznych. Zadanie to jest tym trudniejsze, gdy kobieta karmiąca piersią ma obawy przed wdrożeniem farmakologii. Nierzadko więc filarem leczenia jest psychoterapia — z dużym naciskiem na terapię indywidualną, skupioną na wsparciu, rozumieniu ról rodzinnych, omawianiu stresorów itd. Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) jest jedną z najskuteczniejszych form leczenia, pomagając pacjentkom w zmodyfikowaniu negatywnych schematów myślenia i poprawie samopoczucia. W nasilonym przebiegu stosuje się selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI), które są bezpieczne dla kobiet karmiących.

W depresji poporodowej niezwykle ważne jest więc wybranie kompetentnego, pełnego empatii specjalisty, który postawi na psychoedukację, łagodzenie objawów depresji i spotkania konsultacyjne dla pozostałych członków rodziny. Tak oto w Spokojnej Głowie sesje nastawione są na to, aby zrozumieć i zaakceptować objawy występujące u młodej matki, a także na to, aby zapobiegać konfliktom, które mogą wynikać z presji społecznej. 

Depresja okołoporodowa i depresja poporodowa wymaga leczenia i wsparcia psychoterapeuty. Nie lekceważ objawów – zaufaj ekspertom ze Spokojnej Głowy.