Przyjmuje się, że samoocena jest uogólnioną, zwykle trwałą oceną siebie samego (Strelau, 2000). Na jej wynik sumuje się zarówno atrakcyjność fizyczna, jak i konkretne umiejętności interpersonalne. W idealnym świecie człowiek byłby w stanie obiektywnie zinterpretować te elementy, biorąc pod uwagę wyłącznie fakty. Rzeczywistość jest jednak inna — bardzo często w tejże ocenie mamy skłonność do niedoceniania swoich cech i zalet. Zaburzony obraz własnego ciała, wymagania wynikające z kultury czy wychowania, a także przyjęte stereotypy mogą wpływać na postrzeganie swoich kompetencji i urody. Zjawisko to jest niezwykle częste – dane wskazują, że adolescenci w Polsce mają najgorszą samoocenę w całej Europie. Równie niechlubne są dane dotyczące kobiet dorosłych – tj. zaledwie 4% z nich z całą stanowczością stwierdza, że akceptuje całkowicie swój wygląd.
Niskie poczucie wartości wpłynąć może na jakość i trwałość relacji, a także na podejmowanie nowych zadań, na poczucie bezpieczeństwa i niezależności. Pacjent, który nie wierzy w swoje możliwości, rzadziej otwiera się na relacje, ma trudności w podejmowaniu decyzji, boryka się z uporczywymi myślami i zwykle negatywnymi emocjami. Aby poradzić sobie z tym stanem, warto sięgnąć po pomoc psychoterapeuty, który pomoże w pracy nad odbudowaniem własnej oceny i pewności siebie. Dzięki terapii Pacjent zaczyna wierzyć we własne możliwości, sukcesywnie podnosząc niską samoocenę i budując filar dla swojej siły i nowych działań.
Skąd się bierze niskie poczucie własnej wartości?
Najczęstszym powodem niskiej samooceny jest brak wiary w swoje możliwości. To wtedy Pacjent ma skłonność do przypisywania sobie negatywnych cech, które sprawiają, że przestaje ufać swoim umiejętnościom i kompetencjom. Przyczyną takich odczuć mogą być zarówno konkretne doświadczenia, jak i sposób wychowania, kulturowe „ideały”, stereotypy oraz narzucona presja ze strony otoczenia. Nierzadko rozczarowanie i niesprostanie różnym zadaniom pogłębia to uczucie, przez co w głowie kłębią się myśli o własnej beznadziejności. Osoby o obniżonym poczuciu własnej wartości często otrzymują wiele negatywnych opinii ze strony rodziców i rówieśników. Powolne, wieloletnie umniejszanie własnych sukcesów sprawia, że z czasem Pacjenci ich nie dostrzegają, a porażki narastają w ich oczach, potwierdzając tym samym negatywne przekonania. Zaniżona samoocena to efekt długotrwałych komentarzy, którym nierzadko towarzyszy ciągłe niezadowolenie i ciągłe poczucie winy.
Brak samoakceptacji wpływa na relacje, rozwój zawodowy i nawet najprostsze, codzienne czynności. Niezwykle ważne jest więc, aby sięgnąć po pomoc specjalisty ze Spokojnej Głowy, który nie tylko pomoże zrozumieć zachodzące mechanizmy, ale także wdroży odpowiednie techniki i metody budowania nowych schematów i obrazów własnej osoby.
„Błędem, który często popełniają osoby cierpiące na problemy z poczuciem własnej wartości, jest przekonanie, że jesteśmy godni szacunku tylko wtedy, gdy jesteśmy godni podziwu.„
Christophe Andre