Fobia, pochodząca od nowołacińskiego słowa „phobia” i starogreckiego „phóbos” oznaczającego strach lub lęk. Jest to zaburzenie nerwicowe, charakteryzujące się stałym lękiem przed konkretnymi sytuacjami, zjawiskami lub przedmiotami — często realnie niezagajającymi. Lęk ten jest na tyle silny, że wymusza unikanie sytuacji lub przedmiotów, które go wywołują, co naturalnie utrudnia codzienne funkcjonowanie w społeczeństwie. Charakterystyczną cechą fobii jest świadomość irracjonalności własnego strachu oraz przyjęcie zapewnień, że obiekt lęku nie jest rzeczywiście niebezpieczny. Obecnie wskazuje się, że zaburzenia lękowe uogólnione to jedno z najczęściej występujących zaburzeń psychicznych.

DSM-IV kategoryzuje fobie jako specyficzne i sytuacyjne. Fobie specyficzne obejmują lęki przed konkretnymi obiektami, zwierzętami, czy sytuacjami, takimi jak zamknięte przestrzenie, windy, zranienia, krew, choroby czy śmierć. Fobie sytuacyjne natomiast są związane z obawą przed wykonaniem pewnych czynności w obecności innych, które mogą wywołać zakłopotanie, jak niekontrolowane oddawanie moczu czy kału. Często już sama myśl o braku kontroli nad własnymi działaniami może prowokować lęk. Lęki inne zaburzenia lękowe są na tyle silne i zajmujące, że stanowić mogą nawet ponad 11% całego życia Pacjenta.[1]

Zaburzenia lękowe — przyczyny i czynniki ryzyka

Fobie mogą wynikać z różnych przyczyn, w tym z doświadczeń traumatycznych związanych z obiektem lub konkretną sytuacją. Ta zwykle powstaje na skutek klasycznego warunkowania, kiedy to osoba zaczyna łączyć obiekt wywołujący lęk z potencjalnym zagrożeniem. Na przykład, jeśli w dzieciństwie ktoś był straszony pająkami, zamknięty w pomieszczeniu z pająkiem, lub był świadkiem panicznych reakcji rodziców na widok pająka, mogło to przyczynić się do rozwoju fobii. Tego rodzaju mechanizmy tłumaczą teorie behawiorystyczne.

Objawy zaburzeń lękowych

  • Intensywny strach lub panika,
  • Unikanie sytuacji, miejsc, lub rzeczy, które mogą wywołać lęk,
  • Niepokój przed wystąpieniem danych sytuacji,
  • Obniżony nastrój lub frustracja,
  • Objawy somatyczne — np. ból brzucha, zawroty głowy,
  • Tachykardia,
  • Uporczywe bóle psychogenne — np.bóle pleców, które mogą być wynikiem napięcia emocjonalnego, stresu lub depresji, bez oczywistych przyczyn ortopedycznych lub neurologicznych.
  • Zaburzenia snu,
  • Potliwość, drżenie ciała.

Diagnoza i leczenie zaburzeń lękowych

Diagnoza fobii opiera się na szczegółowym wywiadzie klinicznym. Leczenie fobii może obejmować psychoterapię, w szczególności terapię poznawczo-behawioralną (CBT), która pomaga pacjentom zmienić ich sposób myślenia o obiekcie lęku oraz techniki radzenia sobie w sytuacjach wywołujących strach. Wraz z nimi często dochodzą techniki desensytyzacji, w tym stopniowe narażenie na obiekt lęku w kontrolowanych warunkach oraz leczenie farmakologiczne.

Zaburzenia lękowe w Spokojnej Głowie

W naszej poradni psychologicznej oferujemy kompleksowe i empatyczne podejście do leczenia fobii. Nasz zespół specjalistów stosuje indywidualnie dostosowane metody terapeutyczne, aby pomóc naszym pacjentom osiągnąć wolność od fobii i poprawić ich ogólne samopoczucie. Zapewniamy środowisko wspierające, w którym pacjenci mogą czuć się bezpiecznie, eksplorując swoje lęki i ucząc się, jak z nimi efektywnie walczyć.

Jeśli Ty lub ktoś, kogo znasz, cierpi na fobię, nie wahaj się skontaktować z nami. Profesjonalna pomoc jest kluczem do życia wolnego od strachu i lęku. Zaufaj nam, nie żyj dłużej w zaburzeniach lękowych.

[1] Dawid Semple, Roger Smyth, Jonathan Burns, Rajan Darjee, Andrew McIntosh: Oksfordzki podręcznik psychiatrii. Lublin: Czelej, 2007. ISBN 978-83-60608-12-8.