Żałoba

Żałoba jest stanem, będącym naturalną konsekwencją utraty kogoś bliskiego. Strata, zwłaszcza osoby wyjątkowej i ważnej w życiu, wywołuje nierzadko szereg trudnych emocji. Zwykle jest to szokujące doświadczenie, zmuszające do refleksji, rozpamiętywania i pożegnania, na które nie zawsze jesteśmy gotowi. Utrata bliskich bywa przeszywająca i obezwładniająca. W sytuacji tej musimy nauczyć się życia na nowo – dając sobie czas na przepracowanie smutku i jednocześnie szukając drogi do sprawnego funkcjonowanie w świecie. Nierzadko proces ten jest tak trudny, że wymaga wsparcia z zewnątrz.

Strata bliskiej osoby pociąga za sobą wiele zmian. Te dotyczą zarówno aspektów fizycznych – wywołując wyczerpanie, ospałość, niską odporność, bezsenność – jak i emocjonalną. W przypadku emocji dominujący jest smutek, bezsilność, przytłoczenie, poczucie pustki i zagrożenia. Procesy poznawcze z kolei zwykle sprowadzane są do trudności z koncentracją i zmagania się z uporczywymi myślami. Pacjent zmagający się z trudami żałoby często odcina się od bliskich, zamartwia się, przyjmuje w rodzinie nowe role.

Tak różnorodne podejście do żałoby wskazuje, że nie ma jednej, słusznej drogi radzenia sobie z tym stanem. Kluczowe jest więc, aby sięgnąć po pomoc psychologiczną, która pozwala przejść przez wszystkie etapy – tak, aby nauczyć się życia w nowych okolicznościach. 

Pomoc psychologiczna podczas żałoby to deska ratunku w morzu smutku.

Etapy żałoby

Nie ma odgórnych wytycznych, wobec tego, ile powinna trwać żałoba. Tak naprawdę każdy Pacjent przeżywa ją na swój indywidualny sposób. Rolą psychoterapeuty jest zrozumieć tę indywidualność. 

Przyjmuje się, że proces powrotu do stanu równowagi na postać czterech etapów. Te stworzono w celu uporządkowania, ale także wyjaśnienia, jak złożona jest droga od cierpienia do spokoju.

Etap I: Szok i zaprzeczenie. Pojawia się bezpośrednio po otrzymaniu informacji o stracie. Jest to forma reakcji obronnej organizmu, która trwa zwykle kilka dni. 

Etap II: Złość i/lub tęsknota. Stany te pojawić się mogą jednocześnie lub naprzemiennie. Jest to etap, w którym Pacjent zdaje sobie sprawę ze straty i jej konsekwencji. To wtedy pojawia się złość na świat, poczucie niesprawiedliwości, a także smutek i tęsknota za zmarłym. Zdarza się, że wśród i tak trudnych emocji tli się także ulga – zwłaszcza jeśli bliski odszedł po długiej chorobie. 

Etap III: Rozpacz. Etap dezorganizacji, smutku, nierzadko najsilniejszych emocji, które utrudniają funkcjonowanie i doprowadzają do dużych problemów emocjonalnych. To czas, w którym Pacjent zdaje sobie sprawę, że nie wróci już życie sprzed żałoby, a jednym ze sposobów na poradzenie sobie z trudami jest akceptacja nowej rzeczywistości. 

Etap IV: Zrozumienie i akceptacja. Stan permanentny, kończący czas żałoby. Pozwala zachować spokój i optymalny balans emocjonalny. W tym etapie nadal może pojawiać się smutek czy tęsknota, ale emocje te nie utrudniają funkcjonowania.

Daj sobie czas na przepracowanie żałoby. Gdy jest to zbyt trudne – nie bój się sięgnąć po pomoc.

Kiedy konieczne jest wsparcie psychologa po stracie bliskich?

Ból po stracie bliskich może być tak silny, że konieczne będzie długotrwałe wsparcie specjalisty lub przeprowadzenie natychmiastowej interwencji psychiatrycznej. Pomoc tego typu ma na celu zapobiegać powikłaniom po żałobie, które potrafią całkowicie zawładnąć Pacjentem. Psycholog ma więc na celu wskazać konkretne techniki i metody, które pomogą przejść przez wszystkie etapy żałoby. To dzięki sesjom Pacjent nie czuje się sam, zaczyna rozumieć swoje emocje, a także uczy się nowej rzeczywistości. 

Pomoc psychoterapeuty podczas żałoby powinna nastąpić, jeśli Pacjent odczuwa silną rozpacz i beznadzieję. Gdy w ostatnich dniach pustka sprawia, że nie jest w stanie wykonywać codziennych obowiązków, gdy pojawiły się myśli samobójcze lub zachowania autodestrukcyjne – warto prosić o pomoc. 

Po pomoc może sięgnąć każdy, kto odczuwa smutek, niepokoi się objawami albo potrzebuje konkretnej drogi, aby poradzić sobie z żalem. 

Jak psychoterapia może pomóc w żałobie?

Psychoterapia to forma pomocy, w której tworzona jest bezpieczna przestrzeń. To w niej Pacjent może odłożyć emocje na bok albo przepracować je w uporządkowany sposób. Pod okiem specjalisty ze Spokojnej Głowy nie tylko nazwie swój stan, ale także zbuduje nowe scenariusze zachowań, dzięki którym z łatwością przejdzie przez wszystkie etapy. Terapia przynosi ulgę, ale także wykorzystuje udowodnione, naukowe metody terapeutyczne, które pomagają zmierzyć się, uporządkować, a następnie zrozumieć stany emocjonalne i swoje zachowania. Celem indywidualnych spotkań jest zaakceptowanie nowej rzeczywistości.